Theo Nghị định 59 của Chính phủ, mỗi cá nhân, tổ chức đều có một danh tính điện tử, là thông tin lưu trữ trong hệ thống định danh và xác thực cho phép xác định duy nhất cá nhân hoặc tổ chức đó trên môi trường điện tử. Mỗi danh tính điện tử được đăng ký một tài khoản định danh điện tử, chứa tập hợp tên đăng nhập, mật khẩu hoặc hình thức xác thực khác được tạo lập bởi cơ quan quản lý định danh và xác thực điện tử (Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội thuộc Bộ Công an – C06).
Tài khoản định danh điện tử có hai mức độ, trong đó mức độ 1 gồm thông tin về số định danh cá nhân, họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính và ảnh chân dung. Mức độ 2 chứa dữ liệu của mức độ 1 và thêm vân tay. Cũng theo Nghị định 59, từ ngày 20.10, công dân có tài khoản định danh điện tử mức độ 2 có thể sử dụng thay thế thẻ căn cước công dân (CCCD) trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình CCCD; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
Cách đăng ký tài khoản định danh điện tử
Để đăng ký tài khoản định danh điện tử, người dùng cần có thiết bị di động thông minh để cài ứng dụng VNeID (do Bộ Công an tạo lập, khả dụng trên nền tảng Android và iOS), thẻ CCCD gắn chip và thực hiện theo các bước sau:
- Cài đặt ứng dụng VNeID lên thiết bị di động
- Truy cập ứng dụng, điền số định danh cá nhân, số điện thoại hoặc thư điện tử, cung cấp thông tin theo yêu cầu trên phần mềm, đăng tải ảnh chân dung và gửi yêu cầu cấp tài khoản.
- Chờ tin nhắn thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua tin nhắn SMS (vào số điện thoại đã cung cấp) hoặc hòm thư điện tử.
Sau khi hoàn thành các bước trên, công dân đã có tài khoản định danh điện tử mức độ 1. Để có tài khoản mức độ 2, người dùng cần đến công an tại địa phương nơi cư trú hoặc nơi làm thủ tục cấp CCCD để hoàn tất quy trình cấp tài khoản định danh điện tử theo hướng dẫn của cán bộ công an. Tại đây, cán bộ chức năng sẽ thu thập một số thông tin bổ sung như ảnh chân dung, mẫu vân tay… để xác thực với cơ sở dữ liệu công dân.
Quy trình hoàn tất khi cơ quan quản lý thông báo kết quả đăng ký tài khoản định danh điện tử qua ứng dụng VNeID, tin nhắn SMS hoặc thư điện tử.
Đối với trường hợp công dân chưa có CCCD gắn chip, việc cấp tài khoản định danh điện tử mức độ 2 sẽ kết hợp cùng cấp thẻ CCCD mới.
Bảo mật dữ liệu đối với tài khoản định danh điện tử
Ứng dụng định danh điện tử VNeID là phần mềm do Bộ Công an tạo lập nhằm phục vụ quy trình đăng ký, quản lý định danh và xác thực điện tử. Tài khoản định danh điện tử của công dân chỉ đăng nhập được trên thiết bị duy nhất tại một thời điểm và mỗi số điện thoại chỉ đăng ký được 1 định danh cho cá nhân theo số CCCD (số định danh).
Ngoài việc bảo mật tài khoản bằng mật khẩu, người dùng có thể lựa chọn thêm phương pháp bảo mật sinh trắc học có sẵn trên thiết bị di động như vân tay, quét khuôn mặt để đảm bảo người khác không thể tùy ý truy cập tài khoản hoặc đánh cắp thông tin. Trong lần đăng nhập đầu tiên, chủ tài khoản bắt buộc phải sử dụng mật khẩu và chỉ dùng được sinh trắc học cho các lần sau đó nếu đã cài đặt.
Mật khẩu của tài khoản được yêu cầu dạng phức tạp, có sử dụng kết hợp chữ hoa, chữ thường, số, ký tự đặc biệt (độ dài tối thiểu 8 ký tự). Thông tin này cũng được yêu cầu thay đổi định kỳ 6 tháng một lần.
Mọi dữ liệu định danh điện tử không lưu trữ trên thiết bị di động đã cài đặt ứng dụng VNeID, do vậy các chương trình khả nghi, mã độc nếu tấn công được vào điện thoại, máy tính bảng (có cài VNeID) cũng không thể đánh cắp thông tin. Cùng với đó, ứng dụng và dữ liệu luôn yêu cầu chính chủ tài khoản xác thực mới cho phép truy xuất, hiển thị thông tin
Tuy nhiên, Bộ Công an vẫn khuyến cáo người dân không cài đặt ứng dụng lạ, khả nghi lên thiết bị, đồng thời không chia sẻ thông tin tài khoản, tăng cường bảo mật cho thiết bị đang cài ứng dụng định danh điện tử để đảm bảo an toàn trước tội phạm công nghệ cao.
